Αρχική εισήγηση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλη Αποστόλου στη σημερινή Συνέντευξη Τύπου:
Είναι γεγονός ότι βιώνουμε μία κρίση στον γαλακτοκομικό τομέα. Για να την αντιμετωπίσουμε πρέπει να εξακριβώσουμε τις πραγματικές διαστάσεις της, αλλά και τα αίτια που την προκαλούν .
Οι λύσεις που προτείνουμε όχι μόνο είναι ρεαλιστικές, δηλαδή έχουν τη δυνατότητα να εφαρμοστούν, αλλά και αποτελεσματικές.
Η επιλογή μας να στηρίξουμε την κτηνοτροφία είναι αυτονόητη. Και τα θέματα του ελέγχου της αγοράς του γάλακτος είναι αλληλένδετα με αυτή την επιλογή.
Σε όσους μιλούν για επιβολή απαγορεύσεων έναντι των πιέσεων που δέχονται οι τιμές στο γάλα, η απάντηση είναι απλή: Στο πλαίσιο λειτουργίας της Ε.Ε, που ασφαλώς το αποδεχόμαστε, η διακίνηση γάλακτος μεταξύ των ΚΜ, για τη μεταποίηση και παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων ή άλλων τροφίμων δεν αντίκειται στην εθνική και ενωσιακή νομοθεσία.
Οι ποσότητες γάλακτος που εισέρχονται στη χώρα βάσει του τελωνειακού κώδικα της ΕΕ από τη στιγμή που μεταποιούνται ουσιωδώς στη χώρα μας, το τελικώς παραγόμενο θερμικά επεξεργασμένο γάλα ή γαλακτοκομικό προϊόν χαρακτηρίζεται ελληνικό προϊόν.
Τι κάναμε όμως εμείς για να υπερασπιστούμε τη ντόπια γαλακτοπαραγωγή από αυτό που βλέπαμε ότι ερχόταν;
Μετά από έντονη και επίπονη διαβούλευση στο πλαίσιο της ΕΕ, θεσπίσαμε με το Νόμο 4492/2017 την υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης του γάλακτος στα γαλακτοκομικά προϊόντα, με σκοπό να λειτουργήσει προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της διαφάνειας της αγοράς και της αποφυγής παραπλάνησης του καταναλωτή.
Η υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης αφορά στο σύνολο των γαλακτοκομικών προϊόντων και όχι μόνο στα προϊόντα ΠΟΠ, όπως η φέτα, που είχαν ήδη ως τέτοια ειδική προστασία. Δεν μπορούσε ο ΕΛΟΓΑΚ να κάνει ισοζύγιο σε προϊόντα που δεν ήταν ΠΟΠ .
Πριν μπούμε στα του ελέγχου, που ασφαλώς είναι τα σημαντικότερα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ένα πράγμα:
Η τιμή παραγωγού των κτηνοτροφικών προϊόντων, όπως είναι το γάλα, τόσο στην ελληνική όσο και στην ευρωπαϊκή αγορά, διαμορφώνεται ελεύθερα με βάση την προσφορά και τη ζήτηση και δεν υπάρχει δυνατότητα κρατικής παρέμβασης στον καθορισμό της.
Είναι σημαντικό όμως να διερευνηθεί συνολικότερα ο έλεγχος της λειτουργίας του υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά, τα φαινόμενα αισχροκέρδειας αλλά και τις τυχόν εναρμονισμένες πρακτικές αρμοδιότητας της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Τα περί παρέμβασης του εισαγγελέα που ζητάει μια μερίδα κτηνοτρόφων ασφαλώς και δεν στέκουν. Δεν έχει κανένα δικαίωμα να ζητήσει κάτι τέτοιο ο Υπουργός.
Πως τότε θα βοηθήσουμε το κλάδο; Σίγουρα όχι παρεμβαίνοντας στην αγορά γιατί τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και ο Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού «μας περιμένει στη γωνία».
Αν συμβαίνει κάτι διαφορετικό θα φανεί στους ελέγχους που τονίζω για μια ακόμη φορά θα είναι συνεχείς και εξαντλητικοί .
Αν θέλουν οι κτηνοτρόφοι ουσιαστική συμμετοχή στη λειτουργία του ΕΛΟΓΑΚ η Κυβέρνηση δεν θα είχε καμία αντίρρηση, ακόμη και να τους παραδώσει τη διαχείρισή του.
Αλλά με ποιο τρόπο; Με ποια οντότητα θα αναλάβουν αυτό το έργο; Με ποια Διεπαγγελματική Οργάνωση;
Έχουμε συναντηθεί πολλές φορές… εξακολουθώ να έχω μπροστά μου δύο αντικρουόμενες αιτήσεις αναγνώρισης διεπαγγελματικών οργανώσεων για τη ΦΕΤΑ, για ένα θεσμό, που έπρεπε να έχει δημιουργηθεί εδώ και δεκαετίες, ώστε να έχει χαράξει και υλοποιήσει στρατηγική ανάπτυξης και αυτοκάθαρσης του χώρου και ένα εξώδικο, επειδή προσπαθώ να επιτευχθεί εθνική συνεννόηση.
Δεν μπορεί να δίνουμε μάχες στα πλαίσια των διεθνών συμφωνιών της Ε.Ε. με τις τρίτες χώρες, μέσα σε δύσκολες συνθήκες και προδιαγεγραμμένες αποφάσεις για την υπεράσπιση της φέτας και να μην μπορούμε να συνεννοηθούμε. Όπως επίσης δεν μπορεί να διαθέτουμε περισσότερα από 160 εκατ. ευρώ το χρόνο για τη στήριξη των ποιοτικών μας προϊόντων στις διεθνείς αγορές, με σημαία μάλιστα τη φέτα και να λειτουργούμε διασπαστικά.
Είναι θετικό ότι στη τελευταία μας συνάντηση συναποφασίσαμε να κατατεθεί από εκπροσώπους των δύο αιτημάτων μια κοινή πρόταση, η οποία θα καλεί τους κτηνοτρόφους και τους τυροκόμους να συνυπάρξουν. Είμαι αισιόδοξος .
Δέσμη για εντατικότερο και αποτελεσματικότερο έλεγχο της αγοράς
Ποια δέσμη μέτρων παίρνουμε σχετικά με τους ελέγχους στην αγορά:
1) Έδωσα ήδη εντολή για:
-
Άμεση τροποποίηση της Υπουργικής απόφασης του 2011, για το ΑΡΤΕΜΙΣ ώστε να γίνεται άμεση καταγραφή και διασύνδεση με το ΟΣΔΕ και να δηλώνεται ο αριθμός των προβάτων, του κωδικού των ενωτίων των ζώων και η θέση του στάβλου.
-
Τα μητρώα κτηνιατρικής να επικαιροποιηθούν άμεσα. Το γάλα που παρέδωσε ο κτηνοτρόφος θα είναι σε αντιστοιχία με το γάλα που παράγουν τα ζώα του.
-
Το ΣΥΚΑΠ (Συντονιστικό Κέντρο Καταπολέμησης της Απάτης) να διασυνδεθεί με το Άρτεμις. Θα γίνουν στοχευμένοι έλεγχοι σε όλη την αλυσίδα παραγωγής γάλακτος και στο γάλα που εισάγεται από γειτονικές χώρες της Βαλκανικής.
-
Να γίνεται διασταύρωση με παραστατικά ΑΦΜ, καταγραφή εισαγωγέων εμπόρων χονδρικής με μικτά κλιμάκια ΕΦΕΤ-ΕΛΓΟ, Ορκωτούς λογιστές, ΣΔΟΕ.
-
Να ελέγχονται οι κινήσεις λογαριασμών σχετικά με αγορές-πωλήσεις γάλακτος και προϊόντων γάλακτος.
-
Να γίνονται αυστηρότεροι έλεγχοι στην ιχνηλασιμότητα στα τυροκομεία.
-
Θα ενεργοποιηθεί άμεσα το Π.Δ. 420 του 1993 από τις κτηνιατρικές υπηρεσίες ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ που ΟΡΙΖΕΙ την υποχρεωτική δήλωση όλων των τροφίμων ζωικής προέλευσης από τα κράτη μέλη αλλά φαίνεται ότι δεν τηρείται. Στις πύλες εισόδου, στα τελωνεία, να καταγράφεται όλη η ποσότητα γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
3) Δεν επαρκεί το προσωπικό στον ΕΛΓΟ, ΕΦΕΤ και στις Περιφέρειες. Θα γίνει συνεννόηση με το Υπ. Οικονομικών για να εξαιρεθεί άμεσα το 60ημερο για εκτός έδρας, ανά έτος για τους ελέγχους για το γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα. Θα γίνουν προσλήψεις προσωπικού ελέγχου από τις εισφορές του ΑΡΤΕΜΙΣ που συγκεντρώνει ο ΕΛΓΟ.
4) Κατατίθεται άμεσα Τροπολογία στον Ν. 4235/2014 για τις κυρώσεις ώστε να γίνουν πιο αυστηρές.
5) Θεσπίζεται άμεσα, Ειδικό Ετήσιο Εθνικό Πρόγραμμα Ελέγχου για το γάλα και για όλα τα προϊόντα γάλακτος και ιδιαιτέρα για την φέτα σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ και τον ΕΦΕΤ ώστε να γίνονται ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΈΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΊΕΣ όχι μόνο στις γαλακτοβιομηχανίες αλλά και στα σημεία λιανικής πώλησης και στην μαζική εστίαση (εστιατόρια, ξενοδοχεία)
Αύξηση συνδεδεμένων ενισχύσεων, ενίσχυση του εισοδήματος των κτηνοτρόφων
Τι κάνουμε σήμερα για ενίσχυση του εισοδήματος των κτηνοτρόφων:
Πρώτον, εξετάζουμε το ενδεχόμενο απορρόφησης αποθεμάτων τυριών μέσα από την υλοποίηση των προγραμμάτων του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας Απόρων Εποπτείας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Δεύτερον, θέλω να σας ανακοινώσω τα ποσά που αποφασίσαμε να χορηγηθούν ως συνδεδεμένες ενισχύσεις για το 2017 στον τομέα της κτηνοτροφίας και τα οποία θα δουν στους λογαριασμούς τους οι κτηνοτρόφοι την Παρασκευή.
Συγκεκριμένα:
-
Αυξάνουμε τους δικαιούχους, από 33.000 το 2016 σε 49500 το 2017, δηλαδή αύξηση 49%.
-
Αυξάνουμε τα συνολικά ποσά της συνδεδεμένης ενίσχυσης για την κτηνοτροφία, από 47,5 εκατ. ευρώ σε 87,3 εκατ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν διπλασιάζονται.
-
Για τους αιγοπραβατοτρόφους, από 6,2 ευρώ ανά ζώο το 2016 θα δοθεί τώρα 9,7 ευρώ ανά ζώο.
-
Για τους αγελαδοτρόφους, από 140 ευρώ το ζώο το 2016, θα δοθούν τώρα 192,5 ευρώ ανά ζώο.
Παρακολουθούμε στενά την εξέλιξη της αγοράς. Εάν χρειαστεί να γίνουν και άλλες παρεμβάσεις, θα το εξετάσουμε.
Σχετικά με τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και τα Προγράμματα Προώθησης της φέτας
Από την πρώτη παρουσία μου στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχα αναδείξει τη στήριξη της κτηνοτροφίας και ιδιαίτερα τα προϊόντα της.
Ειδικά για τη φέτα έχουμε δώσει πολλές μάχες, μέσα από τις οποίες περισώθηκαν πολλά, με χαρακτηριστικότερο την κατοχύρωση της φέτας είτε με μεταβατική περίοδο στις παλιότερες συμφωνίες (Καναδάς) είτε χωρίς μεταβατική περίοδο στις νεότερες (Αυστραλία).
Στη μάχη αυτή κερδίσαμε, επιπλέον, προγράμματα προώθησης της φέτας, παράλληλα βέβαια με το ισχύον πρόγραμμα των 160 εκατομμυρίων που αφορά όλα τα προϊόντα.
Τέτοια περίπτωση είναι τα δύο προγράμματα που πήρε ο ΕΛΓΟ Δήμητρα, ύψους κοινοτικής συνδρομής 4,6 εκατ. ευρώ, τα οποία βεβαίως, πρέπει να αποσαφηνίσουμε, δεν πάνε στις τσέπες των κτηνοτρόφων. Πάνε για διαφήμιση και προώθηση της φέτας και μάλιστα στις ξένες αγορές.
Κατ’ αρχήν πρέπει να σας διαβεβαιώσω: δεν χάθηκε κανένα πρόγραμμα…
Παρήλθε όμως πράγματι και η 4η κατά σειρά παράταση που είχαμε εξασφαλίσει από την Ε.Ε.
Είχα ενημερώσει το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΛΓΟ ότι αυτή η 4η παράταση θα ήταν η τελευταία γι αυτούς…
Ήταν μια δύσκολη για εμένα προσωπικά απόφαση, γιατί γνωρίζω το ήθος και την ακεραιότητά τους εδώ και πολλά χρόνια. Άλλωστε με δική μου απόφαση τοποθετήθηκαν. Αλλά τι να κάνουμε; στην πολιτική μερικές φορές χρειάζονται και τέτοιου είδους αποφάσεις.
Αποδέχομαι τις παραιτήσεις του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου που μου έχουν ήδη υποβληθεί.
Κάνουμε αυτή την ώρα όλες τις κατάλληλες ενέργειες και πιστεύουμε ότι τελικά δεν θα τα χάσουμε αυτά τα δύο προγράμματα.
